Liturgia
Niedziela

Gdy Adam spożył z drzewa, Pan Bóg zawołał na niego i zapytał go: «Gdzie jesteś?»

On odpowiedział: «Usłyszałem Twój głos w ogrodzie, przestraszyłem się, bo jestem nagi, i ukryłem się».

Rzekł Bóg: «Któż ci powiedział, że jesteś nagi? Czy może zjadłeś z drzewa, z którego ci zakazałem jeść?»

Mężczyzna odpowiedział: «Niewiasta, którą postawiłeś przy mnie, dała mi owoc z tego drzewa, i zjadłem».

Wtedy Pan Bóg rzekł do niewiasty: «Dlaczego to uczyniłaś?»

Niewiasta odpowiedziała: «Wąż mnie zwiódł i zjadłam».

Wtedy Pan Bóg rzekł do węża: «Ponieważ to uczyniłeś, bądź przeklęty wśród wszystkich zwierząt domowych i dzikich; na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni twego istnienia. Wprowadzam nieprzyjaźń między ciebie a niewiastę, pomiędzy potomstwo twoje a potomstwo jej: ono ugodzi cię w głowę, a ty ugodzisz je w piętę».

Mężczyzna dał swej żonie imię Ewa, bo ona stała się matką wszystkich żyjących.
Psalm responsoryjny
Ps 98 (97)
Ps 98 (97), 1bcde. 2-3b. 3c-4 (R.: por. 1bc)

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda.

Śpiewajcie Panu pieśń nową, *
albowiem uczynił cuda.
Zwycięstwo Mu zgotowała Jego prawica *
i święte ramię Jego.

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda.

Pan okazał swoje zbawienie, *
na oczach pogan objawił swą sprawiedliwość.
Wspomniał na dobroć i na wierność swoją *
dla domu Izraela.

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda.

Ujrzały wszystkie krańce ziemi *
zbawienie Boga naszego.
Wołaj z radości na cześć Pana, cała ziemio, *
cieszcie się, weselcie i grajcie.

Śpiewajcie Panu, bo uczynił cuda.
Drugie czytanie
Flp 1, 4-6. 8-11
Czytanie z Listu Świętego Pawła Apostoła do Filipian

Bracia:

Zawsze, w każdej modlitwie, z radością zanoszę prośbę za was wszystkich – z powodu waszego udziału w szerzeniu Ewangelii od pierwszego dnia aż do chwili obecnej. Mam właśnie ufność, że Ten, który zapoczątkował w was dobre dzieło, dokończy go do dnia Chrystusa Jezusa. Albowiem Bóg jest mi świadkiem, jak gorąco tęsknię za wami wszystkimi ożywiony miłością Chrystusa Jezusa.

A modlę się o to, by miłość wasza doskonaliła się coraz bardziej i bardziej w głębszym poznaniu i wszelkim wyczuciu dla oceny tego, co lepsze, abyście byli czyści i bez zarzutu na dzień Chrystusa, napełnieni plonem sprawiedliwości, który przynosimy przez Jezusa Chrystusa, na chwałę i cześć Boga.
Werset przed Ewangelią (Alleluja)
Łk 1, 28
Alleluja, alleluja, alleluja

Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą,
błogosławiona jesteś między niewiastami

Alleluja, alleluja, alleluja


Bóg posłał anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, do Dziewicy poślubionej mężowi imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.

Wszedłszy do Niej, anioł rzekł: «Bądź pozdrowiona, łaski pełna, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami». Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co by miało znaczyć to pozdrowienie.

Lecz anioł rzekł do Niej: «Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. Będzie On wielki i zostanie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca».

Na to Maryja rzekła do anioła: «Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?»

Anioł Jej odpowiedział: «Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego okryje Cię cieniem. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, którą miano za niepłodną. Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego».

Na to rzekła Maryja: «Oto ja służebnica Pańska, niech mi się stanie według słowa twego».

Wtedy odszedł od Niej anioł.


Na przełomie wieków właśnie zwiastowanie należało do ulubionych motywów wielu malarzy zajmujących się sztuką religijną. Nierzadko w tej scenie Maryja jest przedstawiana jako modląca się, np. klęcząca na klęczniku z psałterzem w dłoniach. Można pomyśleć, że takie przedstawienie było jedynie czymś w rodzaju pewnej artystycznej maniery, bo przecież wizyta archanioła Gabriela mogła równie dobrze wydarzyć się w samym środku domowych prac. A jednak ten z pozoru przypadkowy styl przedstawiania zwiastowania może nieść z sobą także istotną teologiczną treść.

Maryja wydaje się całkowicie zaskoczona słowami archanioła, ale przecież nie jest zupełnie  nieprzygotowana. Kluczowe w tym fragmencie jest słowo użyte przez Gabriela zwracającego się do Maryi: kecharitomene. Warto zagłębić się w różne odcienie znaczeniowe tego słowa, tłumaczonego na język polski zazwyczaj jako „pełna łaski”. Jak podkreślają bibliści, wskazuje ono na czynność z przeszłości, która została zakończona: Maryja została obdarzona odkupieńczą łaską Boga w samym zaraniu swojego istnienia. Słowo to podkreśla jednak także istotową zmianę, jaką to obdarzenie w niej spowodowało: łaska tak głęboko przeniknęła jej jestestwo, że dawni autorzy mogli sławić Maryję jako „całą piękną”. Chociaż łaska Boża została jej udzielona całkowicie darmowo, to jednak nie pozostała bezowocna, a wręcz przeciwnie: poprzez nieustanne „tak” dla Bożych planów, łaska mogła bez przeszkód kształtować i przenikać najtajniejsze głębiny jej serca.

Opis zwiastowania, który przekazuje jedynie Ewangelista Łukasz, ukierunkowany jest całkowicie na tajemnicę Wcielenia – wejścia odwiecznego Słowa w ludzką historię. Jednak gdy czytamy ten opis w uroczystość Niepokalanego Poczęcia, ujawnia się w nim jeszcze inna tajemnica: tajemnica działania Bożej łaski w życiu każdego człowieka. Maryja jest tu obrazem Kościoła, osobowym wzorem dla każdego ochrzczonego. To, co wydarzyło się w jej życiu pokazuje, jak potężnie może działać łaska Boża w sercu kogoś, kto nie stawia jej przeszkód, kto jest gotów otworzyć się na nią i pozwolić jej działać. Może ona kształtować serce człowieka coraz bardziej w kierunku tego boskiego piękna, jakie zaplanował dla niego Stwórca.